Visitatiecommissie positief over rijkscultuurfondsen
11 januari 2024
Een onafhankelijke visitatiecommissie heeft in opdracht van het ministerie van OCW de zes Rijkscultuurfondsen geëvalueerd. Ook het beleid en de dagelijkse praktijk van het Nederlands Letterenfonds werden onder de loep genomen. Vandaag werden de conclusies van de commissie gepresenteerd aan het ministerie. Het algemene oordeel van de commissie is zeer positief en bevat waardevolle aanbevelingen.
Algemene bevindingen
De visitatiecommissie oordeelt in haar rapport overwegend positief over de zes rijkscultuurfondsen, te weten het Fonds voor Cultuurparticipatie, het Fonds Podiumkunsten, het Mondriaan Fonds, het Nederlands Filmfonds, het Nederlands Letterenfonds en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.
Er is lof voor de betrokkenheid van de medewerkers en de wendbaarheid van de fondsen gedurende de turbulente coronajaren: “[D]e inzet waarmee de fondsen in en na de coronajaren het kunstenveld, de aanvragers en de samenleving van dienst zijn geweest is formidabel te noemen. Een onmisbare schakel, die zijn kracht voor een groot deel ontleent aan deskundigheid en betrokkenheid bij de verschillende kunstdisciplines en die een positieve rol heeft gespeeld in de sector.”
Ook benoemt de commissie de waarde van de verschillen tussen de rijkscultuurfondsen: “Het nut van de huidige strategische en operationele samenwerking bestaat bij de gratie van de onderlinge verschillen: het fijnmazige netwerk in de haarvaten van vele sectoren, de specialistische kennis, sterke internationale posities en duidelijke checks and balances per sector. De cultuurfondsen vormen een eenheid door diversiteit.”
Bevindingen Letterenfonds
Het oordeel over het Letterenfonds is ook positief. “Voor de sector speelt het Nederlands Letterenfonds een rol van grote betekenis,” aldus de commissie. “Stakeholders zijn met name positief over de manier waarop het fonds bijdraagt aan kwalitatief hoogwaardig aanbod (89%), een rijk aanbod (85%), de verrijking van Nederlandse literatuur in vertaling (79%) en internationale promotie van Nederlandse literatuur (80%).”
De visitatiecommissie constateert dat medewerkers bij het fonds worden gezien als benaderbaar, deskundig en behulpzaam, maar adviseert om de hoge werkdruk van de medewerkers in de gaten te houden. Ook adviseert de commissie om in de beleidsperiode 2025-2028 scherpe keuzes te maken zodat het fonds de ruimte heeft om een breed literair domein te blijven bedienen.
Het evaluatieproces
Voorafgaand aan de visitatie ontving de commissie verschillende onderzoeken van het Letterenfonds, zoals een zelfevaluatie over de periode 2018-2022, de resultaten van een waarderingsonderzoek onder aanvragers en een serie interviews met relevante literaire organisaties, partners en instellingen over het functioneren van het Letterenfonds. Vanwege de coronapandemie werd dit keer de afgelopen vijf jaar onderzocht, in plaats van de gebruikelijke vier. In september 2023 kwam de visitatiecommissie langs bij het fonds en sprak onder andere met de directie, een aantal medewerkers en een afvaardiging van de Raad van Toezicht en de Raad van advies.
De visitatiecommissie bestond uit Andreé van Es (voorzitter), Saniye Çelik, Ann Overbergh, Ryclef Rienstra, Janwillem Schrofer, Geert van der Veen en Maike Olij (secretaris).
‘Manie Schaafijs biedt een nieuw perspectief op de Madeirese gemeenschap in Suriname’
In 2023 publiceerden schrijver Zindzi Zevenbergen en illustrator Hedy Tjin ‘Manie Schaafijs’ (uitgeverij De Harmonie). Dit jeugdboek vertelt het verhaal van de jonge Francisco de Freitas, die rond 1900 zijn geboorte-eiland Madeira verlaat en uiteindelijk het schaafijs in Suriname introduceert. Het is Hedy’s familieverhaal, en werd opgetekend door Zindzi, met steun van het Nederlands Letterenfonds. We spraken beide makers over de totstandkoming van dit jeugdboek.
Çağlar Köseoğlu geselecteerd voor residentie Jan van Eyck Academie
Çağlar Köseoğlu verblijft komend jaar als writer in residence aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Van 15 januari tot 15 juli zal hij werken aan nieuwe gedichten met een abolitionistische poëtica. Tijdens deze periode krijgt Köseoğlu de kans om te schrijven, onderzoek te doen en ideeën te ontwikkelen te midden van een inspirerende, internationale gemeenschap van kunstenaars en denkers.
In memoriam: Kenneth van Zijl
Ons bereikte het verdrietige bericht dat Kenneth van Zijl (1962) op 5 november is overleden. Een bevlogen journalist en programmamaker met een groot hart voor de literatuur.
Sluiting talenstudies bedreigt de kwaliteit en diversiteit van de literatuur in Nederland
Vorige week kondigde de Universiteit Utrecht aan de bacheloropleidingen van verschillende talenstudies te gaan sluiten, waaronder de opleidingen Duits, Frans en Italiaans. Dit kwam bovenop het bericht, twee weken eerder, dat de Rijksuniversiteit Leiden van plan is verschillende talenstudies te schrappen of samen te voegen tot een opleiding Europese talen of Aziëstudies. Het Nederlands Letterenfonds en de Auteursbond maken zich ernstige zorgen over de voorgenomen bezuinigingen. Ze hebben grote gevolgen voor de kwaliteit en de diversiteit van het taalonderwijs in Nederland, en in het verlengde voor de kwaliteit en diversiteit van de literatuur in Nederland.