Visitatiecommissie positief over rijkscultuurfondsen
11 januari 2024
Een onafhankelijke visitatiecommissie heeft in opdracht van het ministerie van OCW de zes Rijkscultuurfondsen geëvalueerd. Ook het beleid en de dagelijkse praktijk van het Nederlands Letterenfonds werden onder de loep genomen. Vandaag werden de conclusies van de commissie gepresenteerd aan het ministerie. Het algemene oordeel van de commissie is zeer positief en bevat waardevolle aanbevelingen.
Algemene bevindingen
De visitatiecommissie oordeelt in haar rapport overwegend positief over de zes rijkscultuurfondsen, te weten het Fonds voor Cultuurparticipatie, het Fonds Podiumkunsten, het Mondriaan Fonds, het Nederlands Filmfonds, het Nederlands Letterenfonds en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.
Er is lof voor de betrokkenheid van de medewerkers en de wendbaarheid van de fondsen gedurende de turbulente coronajaren: “[D]e inzet waarmee de fondsen in en na de coronajaren het kunstenveld, de aanvragers en de samenleving van dienst zijn geweest is formidabel te noemen. Een onmisbare schakel, die zijn kracht voor een groot deel ontleent aan deskundigheid en betrokkenheid bij de verschillende kunstdisciplines en die een positieve rol heeft gespeeld in de sector.”
Ook benoemt de commissie de waarde van de verschillen tussen de rijkscultuurfondsen: “Het nut van de huidige strategische en operationele samenwerking bestaat bij de gratie van de onderlinge verschillen: het fijnmazige netwerk in de haarvaten van vele sectoren, de specialistische kennis, sterke internationale posities en duidelijke checks and balances per sector. De cultuurfondsen vormen een eenheid door diversiteit.”
Bevindingen Letterenfonds
Het oordeel over het Letterenfonds is ook positief. “Voor de sector speelt het Nederlands Letterenfonds een rol van grote betekenis,” aldus de commissie. “Stakeholders zijn met name positief over de manier waarop het fonds bijdraagt aan kwalitatief hoogwaardig aanbod (89%), een rijk aanbod (85%), de verrijking van Nederlandse literatuur in vertaling (79%) en internationale promotie van Nederlandse literatuur (80%).”
De visitatiecommissie constateert dat medewerkers bij het fonds worden gezien als benaderbaar, deskundig en behulpzaam, maar adviseert om de hoge werkdruk van de medewerkers in de gaten te houden. Ook adviseert de commissie om in de beleidsperiode 2025-2028 scherpe keuzes te maken zodat het fonds de ruimte heeft om een breed literair domein te blijven bedienen.
Het evaluatieproces
Voorafgaand aan de visitatie ontving de commissie verschillende onderzoeken van het Letterenfonds, zoals een zelfevaluatie over de periode 2018-2022, de resultaten van een waarderingsonderzoek onder aanvragers en een serie interviews met relevante literaire organisaties, partners en instellingen over het functioneren van het Letterenfonds. Vanwege de coronapandemie werd dit keer de afgelopen vijf jaar onderzocht, in plaats van de gebruikelijke vier. In september 2023 kwam de visitatiecommissie langs bij het fonds en sprak onder andere met de directie, een aantal medewerkers en een afvaardiging van de Raad van Toezicht en de Raad van advies.
De visitatiecommissie bestond uit Andreé van Es (voorzitter), Saniye Çelik, Ann Overbergh, Ryclef Rienstra, Janwillem Schrofer, Geert van der Veen en Maike Olij (secretaris).
‘Elk woord dat je vertaalt helpt je verder’
Voor Mattho Mandersloot, literair vertaler uit het Koreaans, is de liefde voor taal er altijd al geweest. Inmiddels kan hij het werk van Nobelprijswinnaar Han Kang en bestsellerauteurs Cho Nam-joo en Sang Young Park tot zijn vertalersoeuvre rekenen. Veel van Mattho’s vertalingen kwamen tot stand met steun van het Letterenfonds. ‘Dankzij de werkbeurzen kon ik van vertalen mijn beroep maken.’
Wie leest heeft een goed verhaal
Vandaag gaat de nieuwe campagne van de Leescoalitie van start: Wie leest heeft een goed verhaal. Deze meerjarige bewustwordingscampagne bevat onder andere een reclamefilm rond de feestdagen. Met ondersteuning van het ministerie van OCW en de Postcodeloterij wordt de campagne de komende jaren een blijvende vanzelfsprekendheid op tv, in het straatbeeld, op social media, in de winkel, de bibliotheek, het gemeentehuis en op school.
Shortlist Vondel Translation Prize 2025
Vijf vertalers zijn genomineerd voor de Vondel Translation Prize 2025. Dat heeft de British Society of Authors vandaag bekendgemaakt. ‘De vertalers van de shortlist zijn deze idiosyncratische werken en uitdagende thema’s met uitzonderlijke vakbekwaamheid en niet-aflatende integriteit te lijf gegaan, en bovenal met flair’, aldus de jury.
‘Manie Schaafijs biedt een nieuw perspectief op de Madeirese gemeenschap in Suriname’
In 2023 publiceerden schrijver Zindzi Zevenbergen en illustrator Hedy Tjin ‘Manie Schaafijs’ (uitgeverij De Harmonie). Dit jeugdboek vertelt het verhaal van de jonge Francisco de Freitas, die rond 1900 zijn geboorte-eiland Madeira verlaat en uiteindelijk het schaafijs in Suriname introduceert. Het is Hedy’s familieverhaal, en werd opgetekend door Zindzi, met steun van het Nederlands Letterenfonds. We spraken beide makers over de totstandkoming van dit jeugdboek.