Subsidiemogelijkheden

Toekenningen

Toekenningen toolkit

Ontdek

Actueel

Publicaties

Contact

Vacatures

Vertalingendatabase

Het Nederlands Letterenfonds kent verschillende soorten subsidies toe. Op deze pagina wordt een overzicht gegeven van alle bestaande regelingen, waarbij steeds wordt aangeven wanneer de aanvraag moet worden ingediend, wie kan aanvragen en waarvoor.

Bekijk welke programma's het Nederlands Letterenfonds organiseert

Programma's

Prijzen voor het werk van literair vertalers en schrijvers

Literaire prijzen

Verruil voor enige tijd je werkplek voor een nieuwe omgeving

Residenties

Het Nederlands Letterenfonds kent verschillende soorten subsidies toe. Bekijk hier een greep uit recentelijk toegekende subsidies.

Vind hier het laatste nieuws en schrijvers aan het woord.

Ontdek wie we zijn en wat we doen

Over het fonds

Direct antwoord op onze meest gestelde vragen

Veelgestelde vragen

De medewerkers van het fonds, de Raad van Toezicht en de Raad van advies

Ontmoet de organisatie

Download hier onze laatste publicaties, zoals het beleidsplan en jaarverslagen

Vind hier onze openstaande vacatures

Kom in contact

Asset

Assets

Beleidsplan 2025 - 2028

Beleidsplan

Jaarverslag 2023

Jaarverslag 2022

Jaarverslag 2021

Jaarverslag 2020

Jaarverslag 2019

Jaarverslag 2018

Jaarverslagen

Samenvatting jaarrekening 2023

Samenvatting jaarrekening 2022

Jaarrekeningen

Het waarderingsonderzoek 2021-2022 is uitgevoerd door BMC in opdracht van het Letterenfonds. De aanvragers zijn bevraagd op het algemeen beeld van het fonds, de informatievoorziening en dienstverlening en op het aanvraagproces. Met dit onderzoek wil het fonds zicht krijgen op het eigen functioneren en op kansen voor verbetering. Het waarderingsonderzoek is uitgevoerd in maart 2023, als onderdeel van het <a href="https://www.letterenfonds.nl/actueel/visitatiecommissie-positief-over-rijkscultuurfondsen">visitatietraject</a>.

Waarderingsonderzoek aanvragers 2021-2022

Als onderdeel van het <a href="https://www.letterenfonds.nl/actueel/visitatiecommissie-positief-over-rijkscultuurfondsen">visitatietraject</a> sprak onafhankelijk journalist Maarten Dessing in februari en maart 2023 met zestien vertegenwoordigers van belangenorganisaties, samenwerkingspartners en instellingen die subsidie van het fonds hebben gekregen. Doel was het onderzoeken wat voor beeld de belangrijkste stakeholders in het letterenveld hebben van het Nederlands Letterenfonds.Dit document bevat een lijst van de geïnterviewde stakeholders en een overkoepelend beeld dat uit de verschillende gesprekken oprijst.

Samenvatting Stakeholdersonderzoek 2023

Maud Aarsen

Greetje Heemskerk

Emma Stomp

Hanneke Marttin

Employee

Employees

Teun Grondman

Voor meer informatie neem contact op via t.grondman@letterenfonds.nl

Dit uit zich onder meer in:<ul><li>een breder palet aan kunstvormen en typen makers: ook ondersteuningsmogelijkheden voor makers van beeldverhalen en debutanten;</li><li>ruimte voor initiatieven in het veld in plaats van zelf organiseren;</li><li>inzet op een vitaal leesklimaat en bevordering leescultuur;</li><li>focus op landelijke spreiding van wat we subsidiëren;</li><li>specifiek beleid voor het Papiaments en Nederlandse Gebarentaal.</li></ul>

We zetten in op brede regelingen voor makers waarbij specifieke genres nog steeds worden ondersteund, maar ook ruimte ontstaat voor nieuwe literaire (tussen)vormen. Met extra middelen van OCW ontwikkelen we een leesbevorderingsbeleid met aandacht voor jongeren, innovatie en digitale middelen. We treden daarbij in een breed overleg met andere leesbevorderingsinstellingen. Binnen de meerjarenregeling verstrekken we vierjarige subsidies aan literaire en literair-educatieve organisaties. Dit stelt organisaties in staat om zich verder te professionaliseren, met speciale aandacht voor fair practice, duurzaamheid, diversiteit en inclusie. Regionale spreiding krijgt hierbij prioriteit. Ter versterking van de positie van professionele makers zetten we in op zichtbaarheid, fair pay en eigen ontwikkeling. De vertaler op het omslag wordt één van de subsidievoorwaarden.Ook voor ons buitenlandbeleid zijn zichtbaarheid en focus sleutelwoorden: we promoten de Nederlandse literatuur op buitenlandse markten, zijn aanwezig op de grootste internationale boekenbeurzen en richten de focus op de strategisch belangrijke landen Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Met gerichte campagnes concentreren we ons daarnaast de komende jaren met name op de Italiaanse en de Scandinavische markt.

News

Topicals

Met het beleidsplan 2025-2028 zet het Nederlands Letterenfonds de contouren uit voor de komende jaren. Toegankelijkheid vormt daarbij op verschillende niveaus het sleutelwoord.

Beleidsplan 2025-2028

De visitatiecommissie oordeelt in haar rapport overwegend positief over de zes rijkscultuurfondsen, te weten het Fonds voor Cultuurparticipatie, het Fonds Podiumkunsten, het Mondriaan Fonds, het Nederlands Filmfonds, het Nederlands Letterenfonds en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.Er is lof voor de betrokkenheid van de medewerkers en de wendbaarheid van de fondsen gedurende de turbulente coronajaren: “[D]e inzet waarmee de fondsen in en na de coronajaren het kunstenveld, de aanvragers en de samenleving van dienst zijn geweest is formidabel te noemen. Een onmisbare schakel, die zijn kracht voor een groot deel ontleent aan deskundigheid en betrokkenheid bij de verschillende kunstdisciplines en die een positieve rol heeft gespeeld in de sector.”Ook benoemt de commissie de waarde van de verschillen tussen de rijkscultuurfondsen: “Het nut van de huidige strategische en operationele samenwerking bestaat bij de gratie van de onderlinge verschillen: het fijnmazige netwerk in de haarvaten van vele sectoren, de specialistische kennis, sterke internationale posities en duidelijke checks and balances per sector. De cultuurfondsen vormen een eenheid door diversiteit.”

Algemene bevindingen

Het oordeel over het Letterenfonds is ook positief. “Voor de sector speelt het Nederlands Letterenfonds een rol van grote betekenis,” aldus de commissie. “Stakeholders zijn met name positief over de manier waarop het fonds bijdraagt aan kwalitatief hoogwaardig aanbod (89%), een rijk aanbod (85%), de verrijking van Nederlandse literatuur in vertaling (79%) en internationale promotie van Nederlandse literatuur (80%).”De visitatiecommissie constateert dat medewerkers bij het fonds worden gezien als benaderbaar, deskundig en behulpzaam, maar adviseert om de hoge werkdruk van de medewerkers in de gaten te houden. Ook adviseert de commissie om in de beleidsperiode 2025-2028 scherpe keuzes te maken zodat het fonds de ruimte heeft om een breed literair domein te blijven bedienen.

Bevindingen Letterenfonds

Voorafgaand aan de visitatie ontving de commissie verschillende onderzoeken van het Letterenfonds, zoals een zelfevaluatie over de periode 2018-2022, de resultaten van een waarderingsonderzoek onder aanvragers en een serie interviews met relevante literaire organisaties, partners en instellingen over het functioneren van het Letterenfonds. Vanwege de coronapandemie werd dit keer de afgelopen vijf jaar onderzocht, in plaats van de gebruikelijke vier. In september 2023 kwam de visitatiecommissie langs bij het fonds en sprak onder andere met de directie, een aantal medewerkers en een afvaardiging van de Raad van Toezicht en de Raad van advies.De visitatiecommissie bestond uit Andreé van Es (voorzitter), Saniye Çelik, Ann Overbergh, Ryclef Rienstra, Janwillem Schrofer, Geert van der Veen en Maike Olij (secretaris).

Het evaluatieproces

Downloads

Een onafhankelijke visitatiecommissie heeft in opdracht van het ministerie van OCW de zes Rijkscultuurfondsen geëvalueerd. Ook het beleid en de dagelijkse praktijk van het Nederlands Letterenfonds werden onder de loep genomen. Vandaag werden de conclusies van de commissie gepresenteerd aan het ministerie. Het algemene oordeel van de commissie is zeer positief en bevat waardevolle aanbevelingen.

Visitatiecommissie positief over rijkscultuurfondsen

De jury van de Toneelschrijfprijs 2024 – bestaande uit recensent Els Van Steenberghe, schrijver en jurist Rachida Lamrabet en schrijver en docent Thomas Verbogt – selecteerde de genomineerde teksten uit 68 inzendingen die in 2023 voor het eerst zijn opgevoerd in het Koninkrijk der Nederlanden of Vlaanderen.“De soms verbijsterende tijd waarin we leven vraagt urgentie, virtuositeit en inventiviteit aan de schrijftafel. Dat blijkt uit de teksten, die inzicht gaven in het leven onder de hoogovens van de staalfabriek in Velsen-Noord; investeren in waterwoningen; tot slaaf gemaakt zijn in Zeeland of niet als mens gezien te worden in het land waar je heen vluchtte. De staat waarin de wereld verkeert, maakt niet gelukkig. Maar in het vergaderkantoor werd de jury vooral gelukkiger. Dankzij de teksten. En vooral, de manier waarop deze teksten de wereld een stukje begrijpelijker en dus beter maakten,” aldus juryvoorzitter Els Van Steenberghe.

Inventiviteit aan de schrijftafels

De jury prijst vier onderscheidende toneelteksten, die op unieke wijze maatschappelijke thema’s en persoonlijke verhalen vertellen, elk met een eigen stem en stijl. De onderstaande citaten uit het juryrapport geven een inkijk in de kracht van de teksten. BOG.2 van BOG“BOG.2 is een nieuwe poging om het leven te herstructureren. En, alweer, een poging om het toneelschrijven spectaculair heruit te vinden. Deze tekst is een langgerekte, prikkelend poëtische zang aan het leven. Het is geen klaagzang. Geen winnaarssong. Het is een fantastisch lied dat je overkomt. Dit is rock-‘n-roll zonder gitaren of drums maar met vier pennen die je hart, net als bij een rockconcert, overspoelen met warmte terwijl je álles – baden, baren, barsten, breken, fietsen, vrijen, vallen – meemaakt.” The story of Travis van Esther Duysker“Dit is een geweldig opgebouwd stuk met de allures van een roman. De tekst verweeft het hiernamaals met het ‘hiernumaals’ tot een indringend, voortdurend rakend, heftig maar nooit fatalistisch verhaal. Dat verhaal gaat over de zwarte Travis die zijn geboortestad Chicago verlaat en een nieuw leven opbouwt in Nederland. Op 78-jarige leeftijd bezoekt hij in Chicago het familiegraf en blikt terug op zijn leven. Op een briljante manier belichaamt de tekst een maatschappelijk probleem. Zulke problemen letterlijk en figuurlijk een podium geven, is deel van de oplossing.” Tijd zal ons leren van Romana Vrede“In deze tekst eert Romana Vrede de helden onder de tot slaaf gemaakten die in opstand kwamen tegen de slavenhandel. En ze eert haar moeder. Dit lijkt een vertelling maar is zo dwingend, veelomvattend en met grote zorg en gevoel voor ritme neergeschreven, dat je bij ieder woord het gevoel hebt: dit is zó belangrijk. Niets wordt verwoord met een wijsneuzerig vingertje maar elk woord is vanzelfsprekend cruciaal in deze glasheldere, persoonlijke tekst.” Zanger zonder volk van Giovanni Brand“Brand zet drie fascinerende, erg herkenbare personages neer in een uniek eigenzinnige taal. Het is een taal die glashelder toont hoe de taal die je spreekt, je automatisch ‘opdeelt’ – of gevangen houdt – bij een groep. In die kolkende, ruwe taal laat Brand zijn personages worstelen met hun achtergrond en hun verlangen naar een betere plek in de samenleving. Wat domineert, is het van emoties doordrongen verhaal dat niet stopt bij de laatste zin, geschreven in die o zo vibrerende taal.”

Uit het juryrapport

De Toneelschrijfprijs heeft als doel de Nederlandstalige toneelschrijfkunst en de opvoering van Nederlandstalig toneelwerk te stimuleren. De winnaar ontvangt een bedrag van € 10.000. De overige genomineerden ontvangen elk € 1.000.De Toneelschrijfprijs is een samenwerking tussen Literatuur Vlaanderen, het Nederlands Letterenfonds, de Taalunie en Fonds Podiumkunsten en wordt mede mogelijk gemaakt door Sabam for Culture en deAuteurs. De prijs wordt dit jaar uitgereikt tijdens het Shakespeare is dead festival, dat wordt georganiseerd door Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond en Theater Bellevue.

Over de Toneelschrijfprijs

Meer nieuws

Welke theatertekst wordt uitgeroepen tot het beste Nederlandstalige werk van 2023? De jury maakt vandaag de vier nominaties van de Toneelschrijfprijs 2024 bekend: BOG.2 van BOG, The Story of Travis van Esther Duysker, Tijd zal ons leren van Romana Vrede en Zanger zonder volk van Giovanni Brand. De Toneelschrijfprijs 2024 bekroont de schrijver van een oorspronkelijk Nederlandstalig toneelstuk dat in 2023 voor het eerst is opgevoerd. De winnaar wordt bekendgemaakt op 4 april tijdens het Shakespeare is dead festival in Amsterdam.

Genomineerden Toneelschrijfprijs 2024

De roman Zomervacht (uitgeverij de Geus) vertelt het verhaal van de dertienjarige Brian, die samen met zijn vader op een afgelegen terrein in een caravan woont. Brians verstandelijk en fysiek beperkte broer Lucien brengt zijn dagen door in een instelling. Dit verandert als Lucien ergens anders moet worden opgevangen en hij naar de caravan wordt gehaald. Zomervacht verscheen in 2018, en werd in de daaropvolgende jaren vertaald in onder andere het Turks, Tsjechisch, Engels en Albanees. In 2022 verscheen de Arabische vertaling van Zomervacht bij uitgeverij Al Arabi, gevestigd in Caïro. Hoe ontstond het idee voor Zomervacht? ‘Mijn ouders werkten vroeger voor een instelling waar mensen woonden met een lichamelijke of verstandelijke beperking. Toen ik nog niet op de basisschool zat en mijn ouders geen opvang voor me konden regelen, ging ik vaak met ze mee. Als kind schat je mensen altijd in op basis van hun leeftijd, en hoe ouder ze zijn, hoe meer ze weten. Dat is het perspectief dat je dan hebt. Maar in die woongemeenschap leefden mensen die eruitzagen als een opa of oma, terwijl ik in mijn ontwikkeling op sommige punten al bijna verder was dan zij. Dat vond ik fascinerend. Zomervacht gaat ook over deze thematiek. Over een broer die de fysieke kracht heeft van iemand van twintig, maar verstandelijk het inschattingsvermogen van iemand van anderhalf of twee. In hoeverre kun je zo iemand verantwoordelijk houden voor zijn of haar daden? Dat is tegelijkertijd ook een enge verantwoordelijkheid voor de wereld daaromheen, want als iemand zijn daden niet in kan schatten, is er een verdwijnput van schuld. Toen ik het boek schreef vroeg ik me af wat de zorgverantwoordelijkheid is die je hebt als omgeving.’ Inmiddels is Zomervacht vertaald naar het Arabisch en bezocht je voor de promotie de boekenbeurs in Caïro. Wat was je indruk van deze beurs? ‘Het was de eerste keer dat ik er kwam, en ik ben nog nooit eerder op zo’n grote boekenbeurs geweest. De nadruk ligt hier vooral op het verkopen van boeken. Zo was er één hal die helemaal vol stond met heilige boeken en voornamelijk korans. Families uit de hele Arabische wereld reizen hierheen, van Koeweit tot aan Algerije. Je kunt haast niet opnoemen welke afstand mensen afleggen om naar de boekenbeurs te komen. Dat was indrukwekkend om te zien.’ Heb je ook lezers van Zomervacht ontmoet op de beurs? ‘Ja, en daar was ik eigenlijk door verrast. Het is altijd moeilijk om in te schatten wat een vertaling van je boek in het buitenland nou precies doet. Van tevoren vroeg ik me af of iemand Zomervacht überhaupt gelezen zou hebben. Maar tijdens een lezing en interview met mij op de beurs kwamen er toch een hoop mensen kijken. Zo zaten er mensen in de zaal die in de zorg werkten, of familieleden hadden met een verstandelijke beperking. Allemaal hadden ze het boek gelezen. Een vrouw bezocht de lezing met haar broer, die een verstandelijke beperking had. Ze had Zomervacht ook aan haar ouders gegeven om zo over haar broer te kunnen praten. Het boek betekende dus echt iets voor deze mensen.’

Je bent in Egypte twee keer op televisie geweest, kun je hier meer over vertellen? ‘Het leukste interview dat ik had was bij een ontbijtshow op de Egyptische zender Al Qahera - qua omvang vergelijkbaar met Al Jazeera - waar ik mocht aanschuiven om te praten over het belang van poëzie, en de betekenis van poëzie in de samenleving. Het was een literair inhoudelijk gesprek, en ik vond het speciaal dat hier ruimte voor werd gegeven. In Nederland zou zoiets denk ik niet snel gebeuren, want daar gaat het in talkshows toch sneller over de persoon die aan tafel zit. Ik merkte dat in de Arabische wereld poëzie veel meer gewaardeerd wordt. Zo is het ook veel gebruikelijker om een gedicht uit je hoofd te kennen. Heeft dit televisie-interview je zichtbaarheid in de Arabische wereld ook vergroot? ‘Zeker, na afloop kreeg ik veel nieuwe interviewverzoeken binnen voor kranten en websites. Daarnaast heeft de uitgeverij in Caïro kort na de uitzending de rechten gekocht van Schemerleven. Het boek is net verschenen in het Arabisch, dus ik verwacht dat hier ook weer nieuwe verzoeken voor komen.’

Wat is je na afloop het meeste bijgebleven van je reis naar Caïro? ‘Ik bewonder hoe hard de Arabische uitgeverswereld moet werken om een boek verkocht te krijgen. Er zijn in Caïro wel een paar boekhandels, maar de meeste boeken worden verkocht via straatventers, waar niet per se een groot verdienmodel aan zit. Een uitgever zet zich dus enorm in om een boek te vertalen, wat vaak erg duur is. De toewijding en strijd voor het vrije woord en vrije gedachtes, voor boeken die niet per se toegankelijk zijn of in de cultuur meteen geaccepteerd worden, vind ik erg bijzonder.’ Jaap Robbens reis werd gefinancierd via de regeling <a href="https://www.letterenfonds.nl/en/funding/travel-costs">Travel Costs.</a> Literaire organisaties in het buitenland kunnen via deze regeling subsidie aanvragen wanneer ze een Nederlandse auteur willen uitnodigen voor een literair evenement.

Afgelopen jaar bezocht Jaap Robben de Caïro Book Fair, de grootste boekenbeurs van de Arabische wereld, ter promotie van zijn roman Zomervacht. De reis werd mogelijk gemaakt via de regeling Travel Costs van het Letterenfonds. Hoe was het voor Jaap om zijn lezers in Caïro te ontmoeten? ‘Je kunt haast niet opnoemen welke afstand mensen afleggen om naar deze boekenbeurs te komen.’

‘Ik bewonder hoe hard de Arabische uitgeverswereld werkt om een boek verkocht te krijgen’

Flex page

Pages

Discover our most recent publications and stay up to date with the latest developments from the Dutch Foundation for Literature.